Wekelijks kopen wij in de supermarkt de lekkerste producten voor op brood, in schotels voor het avondeten of door een rijk gevulde salade. Waar wij denken dat de vaak in plastic verpakte etenswaren vol zitten met voedingsstoffen en smaken van versbereide producten, zijn de kunstwerken die wij dagelijks innemen volgestopt met conserveringsmiddelen, kleurstoffen en alles behalve de stoffen die je zou moeten binnenkrijgen. Zo ook, de Gelderse gekookte worst van het varken, die ik in de nieuwe supermarkt om de hoek vond. Een heus “volume voordeel”, met onder meer suikers, aardappelzetmeel en zelfs rundvlees. Vol afschuw legde ik de lapjes gif terug in het schap, in tegenstelling tot het grotendeel van mijn medemens, die de volgende dag gewoon weer een lekker broodje gesepareerde vulstof meenemen.
De Gelderse gekookte worst
Varkensvlees
Laten we de Gelderse worst als voorbeeld nemen van een product dat behalve de prijs voor je portemonnee geen enkele meerwaarde biedt aan jouw gesteldheid. Integendeel, het product bestaat uit een aantal stoffen die behoorlijk slecht zijn voor je gezondheid. Om te beginnen met het aandeel varken in de varkenslapjes. 10 procent van de 70 procent varkensvlees dat het product beweert te bevatten, is mechanisch gesepareerd varkensvlees. Dit wordt verkregen door vlees mechanisch van de beenderen te scheiden, waardoor spierweefselstructuur verloren gaat of verandert. De restjes worden bij elkaar samengeperst om er een heel nieuw kunstwerk van te brouwen. Het product heeft 1 ster beter keurmerk gekregen, echter, alleen door het varkensvlees en niet door de 70 procent varkensvlees. Waar zou dit toch vandaan komen?
Aardappelzetmeel
Ook bevat de Gelderse aardappelzetmeel wat geïsoleerd zetmeel is, oftewel een goedkope vulstof waar de voedingsindustrie massaal gebruik van maakt en wat moeilijk verteerbaar is. Dit heeft ervoor gezorgd dat de producent “volume voordeel” op de verpakking kan plakken.
Zout
Het verwerkte zout is onnatuurlijk en geraffineerd bewerkt in een fabriek. Het heeft geen enkele voedingswaarde meer en is enkel een chemische verbinding van natrium en chloor.
Varkenscollageen
Het varkenscollageen dient als lijmvormend eiwit en is het hoofdbestanddeel van het bindweefsel van de huid van varkens.
Alsof het lijstje nog niet lang genoeg is bevat het product Gelderse worst nog de stoffen dextrose, emulgator, aroma, gehydroyseerd maiseiwit, varkenseiwit, maltodextrine, gistextract, smaakversterker, antioxidant, conserveermiddel en rook. Dit zijn allemaal stoffen die het product zijn kenmerkende smaak toekennen, maar het eveneens zo ver laten afwijken van de werkelijkheid dat mensen niet meer weten wat natuurlijke voeding is en hoe onbewerkte voedingsmiddelen er daadwerkelijk uit moeten zien. Bewust zijn van wat je eet is essentieel in de verzorging van jouw lichaam en geest en kunnen een hoop verklaren binnen het ziektebeeld van mensen. Het zien van al deze chemische stoffen zou al afschrikwekkend genoeg moeten zijn om net zoals ik de nepworstjes in het schap te laten liggen en op zoek te gaan naar een winkel met natuurlijke producten waar het lijstje voedingsmiddelen op het etiket van de producten een stuk korter is.
Voedingsetiket lezen
Etiketten zijn een verplicht onderdeel van verpakkingen die informeren over een levensmiddel. Er wordt vermeld wat er in het desbetreffende levensmiddel zit, waardoor je beter kan weten wat je koopt en producten onderling kunt vergelijken. Echter, dit werkt alleen als je ook daadwerkelijk het etiket leest, iets wat de meeste mensen achterwegen laten tijdens het doen van de wekelijkse (of dagelijkse) boodschappen. Het is naïef om te denken dat producenten van voedingsproducten het beste voor hebben met de consument. Dit wordt wel duidelijk na het feit dat veel producten, zoals de Gelderse worst, vol zitten met goedkope vulstoffen zonder nuttige voedingswaarde. Het etiket lezen is dus van groot belang om te voorkomen dat dit soort producten rakelings over de toonbank gaan en geconsumeerd worden als rijk gevulde varkensvlees.
Wat er precies op een etiket moet staan is vastgelegd in de “Warenwet Informatie Levensmiddelen” (WIL) en in de Europese wet “Voedselinformatie”. Hier wordt streng toezicht op gehouden door de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit. Dit toezicht houdt echter niet in dat producenten enkel gezonde en natuurlijke producten mogen gebruiken. De wet gaat enkel over het vermelden van de voedingsinformatie en het is aan de consument om deze voedselinformatie te herkennen en een besluit te maken over de aanschaf.
Natuurlijk is het lastig om aan de moeilijk geformuleerde namen op een etiket te herkennen wat je wel en niet moet eten, zeker als je niet thuis bent in de wereld van de voeding en van alle kanten andere verhalen hoort. Echter, je hoeft geen expert te zijn op het gebied van vakjargon van de voedselproducent om een aantal belangrijke voedingsmiddelen te herkennen die je beter niet op je bord ziet belanden.
E-nummers, de gids van het voedingsmiddel
E-nummers zijn algemeen bekend als door de EU goedgekeurde hulpstoffen om de eigenschappen van levensmiddelen aan te passen. Denk hierbij aan smaakversterkers, conserveringsmiddelen en kleurstoffen. Ze worden als veilig gezien, maar alle kleine beetjes van deze stoffen in alle voedingsmiddelen die wij innemen, kunnen wel degelijk schadelijk zijn voor onze gezondheid. Echter, lang niet alle E-nummers zijn slecht en er zijn ook natuurlijke E-nummers die zelfs gezond zijn. Er zijn E-nummers voor kleurstoffen, voedingszuren, antioxidanten, emulgatoren, diverse additieven, smaakversterkers en conserveermiddelen. De gehele lijst rijkt van E100 tot en met E799, een behoorlijke lijst dus en onmogelijk om uit je hoofd te leren.
Om toch een paar richtlijnen te kunnen meegeven over wat je wel en vooral niet wil aanraken in de supermarkt zijn er een aantal essentiële stoffen (en E-nummers) om te vermijden tijdens het boodschappen doen:
- E621 is het slechtste E-nummer uit de hele lijst en redelijk bekend onder consumenten. Om te vermijden dat producten met dit E-nummer niet meer worden gekocht, worden nog weleens andere namen gebruikt, zoals MSG, gistextract, gehydroliseerd eiwit, plantaardig eiwit hydrolysaat, gehydrogeneerde plantaardige olie, eiwitextract, soja extract en caseïnaat. Een sluwe manier van misleiding dus.
- In veel producten is een groot aandeel van suiker aanwezig. Dit omvat eveneens dextrose, glucose en fructose op het etiket en is ook vaak in vleeswaren aanwezig.
- Maltodextrine is zetmeel uit maïs, rijst, aardappelen of tarwe wat negatieve bijwerkingen kan geven en kan aanzetten tot allergische reacties. Het kan leiden tot gewichtstoename, een opgeblazen gevoel, winderigheid en allergische reacties zoals uitslag, astma en ademhalingsproblemen. Daarnaast werkt de stof negatief op je bloedsuikerspiegel, darmen en spijsvertering.
- Als laatste wil ik aspartaam benadrukken als zeer slechte stof in veel voedingsproducten. Aspartaam wordt veel gebruikt als suikervervanger, maar is in feite nog veel slechter voor je. Het wordt toegevoegd aan “light” dingen, zoals Cola Light.
Wees gerust, je gaat niet meteen dood als je deze stoffen een keer binnenkrijgt, maar hoe is het als je veel van deze schadelijke stoffen combineert in eten? Het is goed om te weten wat je koopt en hoe je kan bijdragen aan een gezonde leefstijl voor jou en de mensen in je omgeving. Zorg ervoor dat je de volgende keer tijdens het winkelen bewust de etiketten leest en vermijdt dat je alleen maar giftige stoffen binnenkrijgt. Vaak is de naam van de verpakking zeer misleidend en zo is de Gelderse gekookte worst niets anders dan een goedkope, gesepareerde vulstof.