Een nieuw jaar, goede voornemens en een enorme toename in de deelname aan “dry-january”, een levensstijl waarbij je voor één maand, januari, alcohol in de ban doet en je houdt aan alles wat alcoholvrij is. Alcoholvrije drankjes zijn al langer in trek bij veel mensen en dit heeft gezorgd voor de totstandkoming van de meest fantasierijke 0.0 drankjes die oorspronkelijk wel van de natuurlijke gist voorzien waren.
Het begon allemaal bij de bekende merken zonder alcohol, zoals Amstel 0.0, Heineken 0.0 en de bekende Radler 0.0. Ook “virgin cocktails” zijn al jaren een echte party-trick, maar inmiddels verspreidt de hype zich naar het wijnassortiment en zelfs sterke dranken, zoals alcoholvrije whisky. De vraag die echter nog niet is beantwoord is of deze alcohol vervangende drankjes ook echt een verbetering zijn ten opzichte van alcohol voor je lichaam. Dit vraagt om een klein onderzoekje, maar eerst: “I need a drink”.
Mensen stappen over op alcoholvrije drankjes vanwege het denkbeeld dat alcohol slecht is voor ons lichaam. Het is ten eerste een aanslag op de lever, wat het grootste ontgiftingsorgaan is. De lever is o.a. verantwoordelijk voor het verwijderen van alcohol, wat meteen al zijn energie kost. Alcohol onttrekt eveneens water en vitamines uit het lichaam, wat belangrijke bestanddelen zijn om gezond te leven. Ook kan teveel alcohol botontkalking veroorzaken op latere leeftijd. Naast deze gevolgen zijn er nog veel meer redenen te bedenken waarom je alcohol liever laat staan.
In de praktijk
Om te beginnen met een onderzoek naar het verschil tussen alcoholvrije en alcoholische drankjes, stellen wij een onderzoeksvraag: “In hoeverre verschillen alcoholvrije drankjes van drank met alcohol?”
Om aan een antwoord te komen, beginnen we met een praktisch onderzoek. We gaan op zoek naar 5 geschikte respondenten. Hierbij zoeken we naar verschillende leeftijden, met verschillende ervaringen in het kader van alcohol, om tot een breed resultaat te komen.
Resultaten
| Respondent 1: 53 jaar | Respondent 2: 21 jaar | Respondent 3: 19 jaar | Respondent 4: 47 jaar | Respondent 5: 19 jaar | |
| Amstel bier (met alcohol) | Bitter, dit is Amstel, met alcohol. | Zacht, geen alcohol, dit is Grolsch. | Stinkt! Geen alcohol, licht. | IPA, zonder alcohol, bitter. | Met alcohol, voller,bitter, krachtig. |
| Brand IPA 0.0 (zonder alcohol) | Bitter, langer in de mond, geen alcohol. Dit is IPA. | Sterk, extra gisting, geen alcohol, dit is IPA. | Bitter, niet lekker, dit is Amstel, met alcohol. | Waterig, prikkeling. Amstel 0.0, geen alcohol. | Stinkt! kan met alcohol, maar ik denk IPA, vies. |
| Amstel radler 0.0 (zonder alcohol) | Zoet, citroen,
geen alcohol, Dit is Radler. |
Citroen, net limonade, dit is Radler, geen alcohol. | Is dit bier? Grolsch, geen alcohol, waterig. | Dit is Radler 0.0. geen alcohol, citroen. | Dit is Radler, zoet, net fanta, geen alcohol. |
| Amstel 0.0 (zonder alcohol) | Zoeter, licht
geen alcohol, Grolsch of IPA. |
Hop, mout, waterig, wel alcohol, Amstel. | Dit is Radler, citroen, geen alcohol, zoet, prik. | Sterker dan IPA, citroen geen alcohol. Grolsch 0.0. | Bitter, geen alcohol, waterig, Amstel 0.0. |
| Grolsch 0.0 (zonder alcohol) | Zoetig en bitter, licht, Amstel 0.0. | Fris, hop, geen alcohol, Amstel 0.0. | Amstel met alcohol, bitter, geen smaak. | Prikkelig en citroen. Ik denk Amstel met alcohol. | Bitter, Grolsch 0.0 of Amstel met alcohol. |
Het blijkt in de praktijk niet zo makkelijk om alcohol van non-alcohol te onderscheiden en bij verschillend publiek wordt nogal eens verkeerd geraden. Het lijkt erop dat de scheidslijn tussen alcoholische dranken en drankjes uit het alcoholvrije assortiment erg klein is, iets waar de fabrikanten van 0.0-drankjes hun doelen ook op afstellen. Echter, is dit verschil in theorie ook zo duidelijk?
In theorie
Voor ons theoretische onderzoek halen we de vijf soorten biertjes er nog een keer bij; Amstel (met alcohol), Amstel 0.0, Amstel Radler 0.0, Grolsch 0.0 en Brand alcoholvrije IPA. 
Het sinds 1870 gebrouwen Amstel biertje bevat 5 procent alcohol en is gemaakt van water, gerstemout, hop en hopextract. Dé ingrediënten van een normaal biertje.
De alcoholvrije biertjes zijn allemaal voorzien van het ingrediënt gerstemout en hop(extract) wat de basisingrediënten zijn voor de smaak van het bekende biertje. Door de toevoeging van deze stof ontstaat de smaak van een biertje en smaakt ook het alcoholvrije biertje naar een echte pilsener. Naast deze basisingrediënten zijn alcoholvrije biertjes aangevuld met andere stoffen die het verschil maken met een gewoon biertje:
-
- Tarwemout uit Amstel 0.0 wordt gemaakt door tarwekorrels op een vochtige plek te laten ontkiemen en vervolgens te laten drogen. Het bevat heel veel gluten, wat ontstekingsbevorderend kan zijn voor je darmen.
- Natuurlijke aroma’s zijn verwerkt in Amstel 0.0, Amstel Radler 0.0 en Grolsch 0.0 en dit zijn kunstmatige toevoegingen om smaken, geuren en kleuren na te bootsen. Vroeger werden deze toevoegingen benoemd als “kunstmatige aroma’s”, maar doordat er tegenwoordig een taboe rust op het woord “kunstmatig” zijn producenten massaal overgestapt op de term “natuurlijke aroma’s” om het idee te wekken dat de ingrediënten natuurlijk en onschadelijk zijn.
- Amstel Radler 0.0 bevat nog een aantal opvul stoffen om de smaak van “limonade” te kunnen realiseren. Koolzuurhoudend water zit vol met suiker, heeft een hoge zuurtegraad, kan het opkomen van maagzuur veroorzaken en bevat meer zout dan normaal water. Voor de productie van vruchtensap uit concentraat wordt na het persen van fruit het pure sap geconcentreerd. Het water wordt dus uit het sap onttrokken, wat later weer wordt toegevoegd. Geconcentreerd citroensap is op zich geen verkeerde stof, alleen het nadeel is dat er allerlei middelen aan toegevoegd zijn voor de houdbaarheid, zoals natriumbenzoaat en oliën, middelen die je lichaam niet nodig heeft. Tot slot bevat de Radler een stabilisator, een stof die chemische reacties vertraagt en waardoor de eigenschappen van het biertje worden behouden. Stabilisatoren zijn gewoon E-nummers en dus niet goed voor het lichaam.
- De Brand alcoholvrije IPA bevat natuurlijk mineraalwater. Voor ons drinkwater geldt in de EU de “Waterleidingwet”, wat een bepaalde kwaliteit vereist. Deze wet geldt echter niet voor natuurlijk mineraalwater en het is dus onzeker of dit dezelfde kwaliteit bevat.
Aan alcoholvrije biertjes zijn dus de nodige ingrediënten toegevoegd, wat ook resulteert in een verschillend voedingswaarde lijstje. In het gewone Amstel biertje zit 41 kilocalorieën, 3,1 gram koolhydraten en 0,01 gram zout. Geen suiker. Dit is meteen het grootste verschil met de alcoholvrije biertjes, waar variërend van 1 tot 7 gram suiker in zit, een enorm verschil dus. Daarnaast is de hoeveelheid koolhydraten een stuk hoger, van 5,7 gram in Grolsch 0.0 tot wel 8 gram in Amstel Radler 0.0. Ook het eiwit-gehalte is hoger, maar de hoeveelheid zout is gelijk aan het biertje met alcohol. Wat wel opvallend is, is dat het aantal calorieën bij alle alcoholvrije biertjes een stuk lager is dan bij het biertje met alcohol. Dit varieert tussen 23 en 33 kilocalorieën, de meeste meer dan 15 kilocalorieën lager per biertje, op de Amstel Radler 0.0 na.
Conclusie
Uit het onderzoek kan geconcludeerd worden dat op praktische basis het verschil tussen bier met alcohol en bier zonder alcohol moeilijk te vinden en verklaren is. Fabrikanten hebben de stoffen die de smaak van bier maken ook toegepast op de non-alcoholische versie.
Op theoretische basis is echter wel een groot verschil te ontdekken. Waar het Amstel biertje enkel simpele ingrediënten bevat, zitten in de alcoholvrije biertjes allerlei smaakversterkers en nepstoffen om de smaak te behouden of op te vullen. Daarnaast bevatten de alcoholvrije biertjes ook veel meer suiker, koolhydraten en eiwitten. Alleen op het niveau van kilocalorieën zit non-alcohol een stuk lager dan het gewone biertje.
Is alcoholvrij een verbetering ten opzichte van drank met alcohol? Misschien gewoon liever allebei niet…